به مناسبت زاد روز رابرت کخ

Heinrich Hermann Robert Koch-11 December 1843 – 27 May 1910

کخ در یازدهم دسامبر سال ۱۸۴۳ بعنوان سومین فرزند از سیزده فرزند پدر و مادرش در شهر کلاوس تال ایالت نیدرساکسن آلمان بدنیا آمد.

خانه ای که کخ در آن به دنیا آمد

Clausthal, Lower Saxony, Germany

کخ بلافاصله پس از اتمام تحصیلات خود در بیمارستان عمومی شهر هامبورگ بعنوان پزشک یار مشغول بکار شد. نخستین کار بزرگ او زمانی شروع شد که به مبارزه با بیماری دامی سیاه زخم که احشام دامداران شهرک لانگن هاگن را نابود می‌کرد، پرداخت.  و توانست باسل عامل بیماری سیاه زخم را خالص سازی کند.او در سال 1882 ميكروب سل را كشف كرد و يكسال بعد اظهار كرد كه با تلقيح سرم مي‌توان از مبتلا شدن جانداران ديگر جلوگيري كرد. با تكنيكهاي خاص خود موفق به شناخت بسياري از بيماريهاي عفوني گشت و در سال 1861 رياست انستيتوي امراض عفوني را به دست آورد.در سال ۱۸۸۳ کخ به همراه تیم پزشکی از فرانسه در مصر به مبارزه با وبا برخاست و در آنجا باکتری ویبریو را که عامل اصلی بیماری وبا می‌باشد، دوباره شناسایی کرد. این باکتری پیشتر توسط پزشکی ایتالیایی بنام فیلیپو پاچینی در سال ۱۸۵۴ یعنی تقریبا سی سال پیشتر از کخ کشف شده بود ولی به این کشف اهمیتی نداده بودند.در سال ۱۸۸۵ کخ به درجه استادی در دانشگاه برلین دست یافت.سال ۱۹۰۵ آکادمی نوبل با دادن جایزه پزشکی نوبل آن سال به کخ از زحمات و کارهایش در امر پزشکی قدردانی نمود.

بنای یادبود کخ در میدانی در برلین

آنتی ژن و ادجونت هایی که در باکتری های اسید لاکتیکی با موفقیت بیان شدند

 

نوع واکسن

وکتور

منبع

آنتی ژن

باکتریایی

Anthrax vaccine

Lb. casei

Bacillus anthracis

PA

Lyme disease

vaccine

Lb. plantarum

Borrelia burgdorferi

LpA

Brucellosis vaccine

L. lactis

Brucella abortus

L7/L12

Brucellosis vaccine

L. lactis

Brucella abortus

GroEL

Tetanus vaccine

L. lactis

Clostridium tetani

TTFC

C. perfringens type

B and C vaccine

L. lactis

Clostridium

perfringens

b-toxin

Enteric

colibacillosis

treatment

.Lb

acidophilus

Enterotoxigenic

Escherichia coli (ETEC)

K99

Helicobacter

vaccine

L. lactis

Erysipelothrix

rhusiopathiae

UreB

Helicobacter

vaccine

L. lactis

HelicoStreptococcus

pyogenesbacter pylori

Cag12

SE vaccine

Lb. casei

Salmonella enterica

serovar Enteritidis

(SE)

FliC

Dental caries

vaccine

L. lactis

Streptococcus mutans

PAc

Dental caries

vaccine

L. lactis

Streptococcus

pyogenes

M6

Pneumococcal

vaccine

L. lactis

Streptococcus

pneumoniae

PsaA

Streptococcal

vaccine

L. lactis

Streptococcus

agalactiae GBS

Pili

ویروسی

Coronavirus

vaccine

L. lactis

Bovine coronavirus

NSP4

SARS-CoV vaccine

Lb. casei

Coronavirus

SARS

Dengue vaccine

L. lactis

Dengue virus

serotype 2

EDIII

HIV vaccine

L. lactis

Human

immunodefficiency

virus (HIV-1)

V3

Cervical cancer

therapeutic

vaccine

L. lactis

Human

papillomavirus type-

16 (HPV-16)

E7

PCV2 vaccine

L. lactis

Porcine circovirus

type 2 (PCV2)

Cap

Parvovirus vaccine

Lb. casei

Porcine parvovirus

VP2

Rotavirus vaccine

L. lactis

Rotavirus

VP7

تک یاخته ها 

Malaria vaccine

L. lactis

Plasmodium yoelii

MSP-1

Malaria vaccine

L. lactis

Plasmodium

falciparum

MSA2

Schistosomiasis

vaccine

L. lactis

Schistosoma mansoni

Sm28

Giardiasis vaccine

L. lactis

Giardia lamblia

CWP2

لاکتوباسیلوس ها

تب خونريزي دهنده كريمه كنگو

تب خونريزي دهنده كريمه كنگو توسط ويروسي از خانواده  بونیاویریرده و جنس نايروويروس ايجاد مي شود، اين بيماري در مناطق اندميك توسط كنه ها(جنس  آرگاسیده یا  ايكسوديده) ،تماس با دام هاي آلوده و افراد بيمار به ديگران انتقال ميشود. از 20 گونه ايكسوديده، جنس هيالوما به علت تمايل به خونخواري از انسان، مهم تر از گونه هاي ديگر مي باشد. تب خونريزي دهنده كريمه كنگو گرچه يك بيماري زئونوز است، ولي موارد تك گير و طغيان هايي از اين بيماري، انسانها را نيز درگير كرده است. اين بيماري براي اولين بار در سال 1944 در كريمه روسيه مشاهده گرديد ، سپس در سال 1956 موارد مشابه آن در كنگو مشاهده شد. در سال 1969 مشخص گرديد عامل اين دو بيماري يك ويروس است. اين بيماري در بعضي از كشورهاي آفريقايي، اروپايي و آسيايي نيز به صورت اندميك وجود دارد و طغيان هايي از اين بيماري در كوزوو، آلباني، جنوب آفريقا، پاكستان ، عربستان سعودي ، امارات متحده عربي، كويت ، عراق  و در ايران از سالها قبل در مناطق سراب و اردبيل به نام حصبه گزارش شده است.در بررسي به عمل آمده به وسيله ايزدي و همكارانش، 7 نمونه از 297 نمونه گرفته شده از ساكنين استان سيستان و بلوچستان، از نظر تست  ELISA IgG بر عليه تب خونريزي دهنده كريمه كنگو مثبت بودند.در مطالعه داوري در سال 1384  در شهرستان قاين از نظر سرولوژيكي حدود 79 % گوسفندان داراي آنتي بادي IgG مثبت عليه تب خونريزي دهنده كريمه كنگو بودند و آلودگي در كنه ها نيز به میزان 1/6% گزارش شد.

مراحل تظاهرات باليني كلاسيك تب خونريزي دهنده كريمه كنگو

 1.  مرحله دوره كمون كه بستگي به راه ورود ويروس دارد.در اين مرحله پس از گزش كنه، دوره كمون معمولاً یک تا سه روز و حداکثر به نه روز می رسد دوره كمون در پي تماس با بافت ها يا خون آلوده معمولاً پنج تا شش روز می باشد و در يك مورد حداكثر سیزده روز مي رسد

2. مرحله قبل از خونريزي كه شروع علائم ناگهاني است و حدود1-7 روز طول مي كشد.در اين دوره حال عمومي بد، ضعف، تحريك پذيري، سردرد شديد، تب، لرز، درد عضلاني به خصوص در پاها، گيجي، بي اشتهايي ، درد و سفتي گردن، درد چشم، ترس از نور اتفاق مي افتد. ممكن است حالت تهوع، استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن، گلودرد و احتقان ملتحمه در اوايل بيماري وجود داشته باشد كه گاهي با اسهال، درد شكم و كاهش اشتها همراه است. بيماران ممكن است تغييرات خلقي را از حالت تهاجمي تا بي تفاوتي تجربه كنند. لكوپني همراه با لنفوپني و ترومبوسيتوپني نیز شایع است. در اين مرحله ممكن است برافروختگي، پرخوني حلق، ضايعات پوستي در قفسه سينه وملتحمه و انانتم هايخونريزي دهنده در كام نرم،اوولا، حلق و پتشي هايي كه از تنه به تمام بدن انتشار مي يابند و پورپوراهاي گسترده نيز ديده شود.

3. مرحله خونريزي، مرحله كوتاهي است كه به سرعت رخ می دهد و معمولا یک تا 10 روز طول می کشد در اين بيمار فوت مي كند.

 

برگرفته از مقاله عابدين ثقفي پور و همکاران مجله علوم پزشکی قم تابستان 91

 

آفلاتوکسین M1

آفلاتوکسین ها از عوامل آلوده کننده مواد غذایی هستند که طی فرایند تولید، برداشت، ذخیره و تغذیه مواد غذایی آلوده، ایجاد می شوند و اثرات سرطانزایی بسیار قوی دارند. این متابولیت های ثانویه سمی عمدا توسط قارچ های آسپرژیلوس فلاووس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس نومینوس تولید شده و در اکثر محصولات گیاهی نظیر بادام زمینی، پسته، سویا، نارگیل، برنج، ذرت و گندم یافت می شوند. زمانی که حیوان جیره غذایی آلوده به آفلاتوکسین B1 را مصرف می کند، این توکسین در کبد متابولیزه شده و به صورت آفلاتوکسین M1 از شیر ، ادرار و مدفوع حیوان خارج می گردد. محصولات لبنی از غذاهای اصلی انسان بخصوص کودکان محسوب می شود و مصرف محصولات آلوده عوارض شدیدی برای کودکان نسبت به بزرگسالان به همراه دارد. آفلاتوکسین M1 طی حرارت ناشی از پاستوریزاسیون و اتوکلاو از بین نمی رود و سلول هدف این سم کبد بوده و مصرف بیش از حد آفلاتوکسین سبب ایجاد سرطان کبد می شود. آلودگی با آفلاتوکسین بر اساس منطقه جغرافیایی، کشور و فصول مختلف می تواند متفاوت باشد. کمیته اروپایی غذایی کودکس، ماکسیمم میزان آفلاتوکسین را در محصولات لبنی  ng/l  50و در کودکان نصف این میزان تعیین کرده است. از روش های مختلفی از جمله کروماتوگرافی لایه نازک(TLC)، کروماتوگرافی مایع(LC)، گاز کروماتوگرافی ، HPLC  و الایزا برای سنجش آفلاتوکسین ها می توان استفاده نمود. تکنیک الایزا بر اساس تقابل آنتی ژن- آنتی بادی به علت حساسیت بالا، سرعت زیاد و بررسی حجم بالای نمونه ها روشی کار آمد برای سنجش آفلاتوکسین ها محسوب می شود.

محصولات لبنی در تابستان آلودگی کمتری نسبت به زمستان دارند و نگهداری نامناسب جیره غذایی دام ها می تواند سبب رشد کپک ها و در نتیجه تولید آفلاتوکسین گردد و از آنجایی که آفلاتوکسین طی فرایند پاستوریزاسیون، اتوکلاو و پروسه های تولید ماست و پنیر از بین نمی رود، لذا لازم است تدابیر لازم جهت کاشت، برداشت و ذخیره مناسب غلات به عمل آید. طی مطالعه Akkaya و همکاران در ترکیه میزان آفلاتوکسین M1 در 177 نمونه ماست (104 ماست معمولی،21ماست میوه ای و 52 ماست چکیده)به کمک روش الایزا مورد سنجش قرار گرفت، که میزان آفلاتوکسین M1در ماست های معمولی ng/kg  100 در ماست های چکیده ng/kg 150 و در ماست معمولی نرمال بود. در مطالعه دیگر در ترکیه  Gubry وهمکاران از39 نمونه پنیر و 40 نمونه ماست که بطور تصادفی از سوپر مارکت ها جمع آوری شده بود برای سنجش میزان آفلاتوکسین M1 با روش الایزا استفاده کردند و در 11 پنیر آلوده، رنج  ng/kg 20/78-44/188 و در 22 ماست آلوده رنج آلودگی ng/kg 61/61- 64/365 مشاهده کردند. در پرتغال Martins و همکاران 96 ماست محلی را از نظر وجود آفلاتوکسین به روش HPLC مورد سنجش قرار دادند که در 18 نمونه ماست رنج آلودگی از  ng/kg 19-98 متغیر بود.در طی مطالعه Mehmet  110نمونه شیر در ترکیه از نظر وجود آفلاتوکسین M1 مورد بررسی قرار گرفتند که 54/84% نمونه ها دارای آلودگی بودند. همچنین طی مطالعه  Russiو همکاران طی دو دوره میزان آفلاتوکسین M1 در نمونه های شیر مورد ارزیابی قرار گرفت که طی دوره اول 4/85% و دوره دوم 6/79% شیر های پاستوریزه به آفلاتوکسین M1آلوده بودند.  طی مطالعهKursat    و همکارانش در ترکیه 127 نمونه پنیر سفید با استفاده از آزمون الایزا مورد سنجش قرار گرفتند که 36(3/28%) نمونه بالاتر از حد استاندارد به آفلاتوکسین M1 آلوده بودند.

اگرچه پیشگیری آفلاتوکسین در جیره غذایی قبل برداشت به علت رطوبت بالا مشکل است، ولی با ذخیره مناسب محصولات می توان به نتیجه مطلوب رسید. گرایش فصلی آلودگی آفلاتوکسین M1در محصولات لبنی، با میزان کم در تابستان و میزان زیاد در زمستان قابل توجه است. چرا که در فصل سرما دام ها بیشتر کنسانتره مصرف می کنند ولی در فصول گرما به چراگاهها می روند. با توجه به اینکه آفلاتوکسین طی فرایند های پاستوریزه و حرارت نابود نمی شود جلوگیری از آلودگی غذایی دام های شیری به کپک ها و در نتیجه تولید سم توسط آنها یکی از اقدامات پیشگیری به حساب می آید.

چابکسر

این مطلب ربطی به میکروبیولوژی ندارد!

شهر چابکسر  در قسمت شرق استان گیلان در واقع آخرین شهر این استان و وجه تمایز دو استان گیلان و مازندران می باشد فاصله چابکسر از آخرین شهر مازندران یعنی رامسر کمتر از ۵ کیلومتر است زبان و فرهنگ و آداب و رسوم و شرایط محیطی این دو شهر با یکدیگر کاملا مشابه میباشد و شاید چابکسر بدلیل برخورداری از مناظر طبیعی بکر و متنوع و کمترین فاصله کوه و دریا و  به لحاظ پوشش گیاهی و وجود جنگلهای انبوه و سایر جوانب بصورت بالقوه از مزیت نسبی درجاذبه های  گردشگری نسبت به رامسر   برخوردار باشد اما به دلایل مشخص از این  مزیت هیچگاه بهره مند نشده است

حقیقت دردناک این است چابکسر در آتش بی توجهی مسئولین می سوزد! مقایسه امکانات دو شهر همجوار رامسر و چابکسر نشان میدهد به چابکسر که بیش از ۴۰ سال است  به اصطلاح  شهریت یافته حتی  به اندازه یکی از خیابانهای فرعی رامسر نیز توجه نشده ! در حالیکه شهر رامسر طی چهل سال اخیر ازصفت   سخت سر ( که در قدیم بدلیل شرایط ناگوار جغرافیایی و معیشتی و محرومیت بدان اطلاق میشد  به شهر رامسر (محل آسایش و راحتی ) و عروس شهرهای ایران ملقب  شد و با  امکانات متعدد گردشگری همچون  هتل های لوکس ,فرودگاه بین الملی ,بلوارهای زیبا  ,آبگرم ،چشمه های معدنی,تله کابین ,بیمارستان و امکانات پزشکی و اردوگاهها و استراحتگاه های ساحلی متعدد تجهیز شده ،  چابکسر نه تنها  از  توابع رامسر که از نظر تقسیمات کشور زمانی بر آنها ارجحیت داشته ، عقب مانده بلکه با کمال تاسف حتی فاقد یک میدان که سمبل و پیشانی طبیعی شهر محسوب میشود , برای اثبات شهریت خویش است !!!!

شاید بهانه همیشگی مسئولین برای توجیه مشکلات چابکسر کمبود بودجه و سرمایه باشد اما عنایت  به موقعیت  بی نظیر  و امکانات خدادادی چابکسر  این فرض را باطل مینماید.

 منطقه استراتژیک چابکسر خود سرمایه است  و برای رشد و شکوفایی تنها نیازمند توجه و دلسوزی و برنامه ریزی مسئولین امر!

چابکسر سرشار از جاذبه های جهانگردی است که عقل سلیم در هر استان خواهان توسعه , در  آرزوی داشتن یکی از آنهاست سرمایه گزاران بسیاری در صورت فراخوانی و حمایت و پشتگرمی مسئولین بدانجا سرازیر خواهند شد

 متاسفانه هیچگاه از این مزیت ها در جهت رفاه و ابادی منطقه و استان گیلان  استفاده نشده است و در عوض تا انجا که مقدور بوده جوانان مستعد و تحصیل کرده که در حد دکترای تخصصی و فوق تخصص و  پروفسور بوده اند و یا آنانی که سرمایه و فکر اقتصادی داشته اند بدلیل نبود زیر ساخت های لازم و دور نمای توسعه از چابکسر کوچانیده و یا بهتر بگوییم گریزان شده اند!

چابکسر ازجنبه  ژئومورفولوژی

چابکسر ازجنبه  ژئومورفولوژی بدلیل بهره مندی از  چهارعامل ساحل، جلگه، کوهپایه وکوهستان و همچنین وجود  صنایع دستی منحصر بفرد , تنوع فرهنگی , بازار های هفتگی وآثار و پیشینه تاریخی و پتانسیل ورزشی (باستانی و مدرن) و توانمندی های بالقوه در زمینه شیلات وپرورش ماهی و تسهیلات بندری  با  هر نوع سلیقه ای  گردشگران را  را از فاصله های دور و نزدیک در صورت برنامه ریزی و سرمایه گزاری مناسب جذب خواهد نمود

یکی دیگر از مواهب طبیعی چابکسر  وجود ساحل منحصر بفرد دریا بطول  ۷ کیلومتر است که  بدلیل ماسه ای بودن و نزدیکی به جنگل جذابیت ان دو چندان است چابکسر از نظر انواع جاذبه ها بسیار غنی است، به طوری که صرف نظر  از جاذبه های طبیعی، مانند دریا، سواحل، وجود چشمه دمکش که از نظرتوریسم علمی و تفریحی یقینا در کشور بی نظیر میباشد , گستره چشم اندازهای بکر جنگلی ، نواحی ییلاقی و جاذبه های تاریخی و فرهنگی و حتی مذهبی , تنوع گویش های محلی و فعالیت های خاص اقتصادی ، بازارهای هفتگی که درآن وجود دارد

چابکسر از منظر اکولو‍ژیکی

چابکسر را به عنوان یک اکولوژی منحصر بفرد  و تابلوی ظریفی از جلوه های انسانی توریست پذیر گیلان به تصویر میکشد. توریسم مزرعه ای، توریسم فرهنگی و حتی معماری اصیل گیلان که از انواع گردشگری منطقه محسوب می شود و در کنار آن   بازار محلی چابکسر و وجود مجتمع های پرورش گل وگیاه وکشت برنج و چای ,کیوی ,مرکبات بر ایجاد فرصت های استثنایی برای جذب گردشگر و سرمایه گزار  افزوده است  همچنین چابکسر در صورت برچیده شدن ایست بازرسی بی تناسب و احداث سازواره ورودی مناسب  به دلیل موقعیت خاص  ارتباطی خود که دروازه ورودی به استانهای گیلان و  مازندران محسوب می شود مقصد مهمی برای انگیزه های متنوع گردشگران از سراسر نقاط ایران  خواهد بود

صنایع دستی چابکسر ( نمد ، چادر شب و پرورش کرم ابریشم ، لباس های محلی  )

چابکسر از مراکز مهم تولید و عرضه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی بویژه چادر شب و لباس محلی و نمدمالی یا بافتن نمد و پرورش کرم ابریشم است.

نمد که از پشم گوسفند بافته می شود معمولا بعنوان زیر انداز استفاده می گردد و مصارف طبی نیز دارد . بافت نمد  کار بسیار سخت و توام با مرارتهای بسیار است نمد در اندازه ها و طرح ها و شکل های هندسی خاصی بافته می شود نمدهای کوچک و گرد با طرح های زیبا معمولا بعنوان دکور و یا پاچراغی استفاده می شوند

بافتن چادر شب  از دیگر هنرهای  ماندگارمنطقه است که رنگهای طبیعی و گیاهی در آن به کار رفته و قدمت هفت هزار ساله دارد. در گذشته چادرشب را فقط از ابریشم می بافتند ، اما امروزه از نخ و کاموا هم بافته می شود زمینه ی چادرشب ها معمولا سرخ یا سبز بوده و از رنگ های دیگر برای نقش و نگارهای روی آن استفاده می شود . چادرشب در انواع ساده و طرح دار بافته می شود. طرح های روی چادرشب علاوه بر خطوط زیگزاگ سیاه و سفید شامل طرح هایی از اسب سوار ، درخت ، گوزن با شاخ‌هاى بلند ، انسان و زن تاج دار و مناظر و گلها  نیز می باشند

 دختران و زنانی که لباس قاسم آبادی می پوشند چادر شب را نیز دور کمر می بندند آشنایی برخی و یا شاید بسیاری از ایرانیان با قاسم آباد چابکسر مدیون شهرت لباس ، موسیقی و حرکات موزون زیبای قاسم آبادی می باشد.

 لباس قاسم آبادی که ویژه زنان می باشد و تا حدود سی سال پیش تقریبا تمام زنان آنرا می پوشیدند امروزه به استثنای بخشی از زنان بالای چهل سال توسط جوان ترها فقط در عروسیها و دیگر جشنها قاسم آبادی پوشیده می شود.  سه بخش اصلی لباس قاسم آبادی عبارتند از پیراهن ، تور ، دستمال(توری سفید که روی سر می گذارند) ، دامن بلند یا دراز تنبان که دارای چین های فراوان و حدود ده نوار افقی موازی هم با رنگهای متنوع است

 رقص قاسم آبادی و کشتی (تا ده سال پیش) از مراسم ثابت و همیشگی در جشن های عروسی بود. روی تختی، رو فرشی، رختخواب پیچ ، بقچه ، زیرانداز ، پرده ، رومیزی ، جلیقه و لباس, رو مبلی، کیف، کفش کتانی، کوله پشتی، مانتو از دیگر محصولات جانبی   چادرشب بافی است.

 هم اینک ۲۰ تا  ۳۰ تعاونی و هزار و ۸۰۰ بافنده زن چادر شب درمنطقه قاسم آباد چابکسر شناسایی شده که این افراد هزینه معاش خود و خانواده خود را با بافت چادرشب تامین می کنند  که نیازمند اعطای وام و تسهیلات ویژه وحمایت و توجه جدی و ساماندهی همه جانبه این صنعت رو به زوال میباشند

وضعیت پرورش کرم ابریشم

وضعیت پرورش کرم ابریشم دیگر صنعت قدیمی منطقه چابکسر وخیم تراز دیگر عرصه ها ی تولیدی منطقه بوده و تقریبا رو به اضمحلال می باشد حصیر بافی و سبد بافی و پوست اکنی وساخت زیورآلالت چوبی از دیگر صنایع دستی پراکنده در سطح  منطقه است که بدلایل اقتصادی  از اشتغال زایی ان به نحو چشمگیری کاسته شده است چقدر خوب بود که مسئولین ذیربط که برای رقابت و چشم هم چشمی با دیگر کشورها برج میلاد را با هزینه های گزاف در پایتخت احداث میکنند  این ابتکار و التزام را داشتند که با صرف هزینه های بس ناچیز تر از ساخت برج  در این  منطقه محروم بازارچه ای دایمی  برای فروش این محصولات و جلب گردشگران و نهایتا حمایت از صنایع محلی منطقه چابکسر که درآستانه  ورشکستگی میباشد احداث نمایند!

کشتی گیری

نیز از رسوم قدیمی و جا افتاده در منطقه چابکسر می باشد. هرسال تابستان در منطقه بویژه در جواهر دشت رامسر مسابقات کشتی گیله مردی با حضور صدها کشتی گیر از گیلان و مازندران  و منجمله ورزشکاران  چابکسر که اکثرا از  قاسم آباد می باشند با شکوه و حرارت خاصی برگزار می شود که مشاهده آن برای گردشگران خالی از تفنن نیست

  تاریخ و گذشته ی چابکسر

درباره ی تاریخ و گذشته ی چابکسر همچون اغلب نقاط ایران اطلاعات دقیقی در دست نیست. اما درسطح  منطقه دفینه هایی که از حفاری های غیر تخصصی که اغلب جهت دستیابی به گنج و اشیای قیمتی صورت می گیرد بدست آمده نشان می دهد که منطقه قبل از اسلام مسکونی بوده و به همین جهت هم اهالی از جاهایی که دفینه ای قدیمی درآوردند را ,گبر گور, که نام قبرها یا اماکن بازمانده از دوران پیش از اسلام هست می نامند.

 متاسفانه به علت سادگی و بی غشی مردم راه زنان حرفه ای توانستند به راحتی آنها را فریب داده و به قیمت ناچیزی اشیای بدست آمده را که می توانستند بازگوی گوشه هایی از تاریخ منطقه و ایران باشند را از آنها خریده و به کلکسیونرهای از ما بهتران در خارج از کشور بفروشند آثار تاریخی پس از اسلام نیز  بیشتر شامل امامزاده های موجود در سطح چابکسر بوده که یادگار  مبارزات و حمایت های اجداد و نیاکان منطقه از تشیع  بوده و همچون سایر مناطق گیل و دیلم و تپورستان وهیرکان,چابکسر نیز یکی از  پناه گاهها  علویان فراری از جور خلفای عباسی محسوب میشده است

پیشینه هنری و فرهنگی

 علاوه بر موارد فوق منطقه چابکسر از پیشینه هنری و فرهنگی نیز برخوردار بود که در این مجال نمی گنجد و هم آنقدر باید بسنده کرد که  ترانه ها و آوازها و موسیقی محلی منطقه  منحصر بفرد و تلفیقی از موسیقی اصیل و بدیع قاره کوچک گیلان است که سینه به سینه و نسل به نسل  به منتقل شده است در اخر از  هنر آشّپزی گیلان و شیرینی پزی محلی و صنایع لبنی  که حاصل سرپنجه شیر زنان منطقه است نیز نباید غافل شد که  لذتی ست بدیع و حظی بیمانند که ان را تنها بر سر سفره بی ریای اهالی منطقه میبایست چشید!

با تفاصیل فوق آیا رواست سرزمینی با این جاذبه های رویایی و طبیعی که آراسته به چندین هنر و حسن خدا داد است این چنین بی توشه و رونق مانده و مسئولین نیم نگاهی خریدارانه نیز به آن نیاندازند ؟

آیا  مردم چابکسر  حق ندارند بدلیل بی مهری ها و مشکلات اقتصادی و کمبود امکانات آنچه که شایسته اش هستند ، باشند؟

به قلم غلام چابكي

guilanian.ir

 در آخر به خاطر گذاشتن مطلبی غیر تخصصی که مطابق با هدف وبلاگ نبود عذر خواهی میکنم

تاثیر پروبیوتیک بر کاهش اسهال:


اسهال روتا ویروسی:

viruse  Rota از مهمترین عوامل اسهال در کودکان سراسر جهان  مطرح هستند .در طی اسهال تراوایی سلول های اپتلیال روده به پروتئین افزایش می یابد. این ادعا وجود دارد که باکتری های پروبیوتیک قادرند اسهال ناشی از روتا ویروس ها را در کودکان کاهش دهند. مدارکی دال بر نقش مفید نژاد های پروبیوتیکی B. lactis Bb-12 ، L. rhamnosus GG در جلوگیری و درمان  اسهال ناشی از روتا ویروس ها تاکید دارند. استفاده از نوشیدنی حاوی مخلوط سه باکتری B. animalis  ، L acidophilus  ،  L . reuteri سبب کاهش اسهال ناشی از روتا ویروس شد.

اسهال مسافرتي:

سفر يك فاكتور خطر براي عفونت التهابي معده و روده است. اسهال مسافرتي يك سندرم متداول و تاثير گذار بر مسافران سالم است كه نه تنها در كشورهاي در حال توسعه بلكه در اروپا نيز يافت مي شود . عوامل عفوني مختلفي به عنوان عامل اسهال مسافرتي بيان شده است. در كشورهاي مورد مطالعه شايع ترين ارگانيسم جدا شده، E.coli توليد كننده ي توكسين است. مشخص شده است كه پروبيوتيك ها تاثير مفيدي در پيشگيري از برخي اشكال اسهال مسافرتي دارند . Oksanen و همكارانش تاثير لاكتوباسيلوس GG (LGG) را در پيشگيري از اسهال در 820 مسافر فنلاند به تركيه ارزيابي كردند. شيوع اسهال در گروه تحت كنترل (%5/46) و در بيماراني كه لاكتوباسيلوس GG (%41 ) دريافت كردند بسيار شبيه بود. هر چند در مطالعه ديگري، لاكتوباسيلوس GG ابتلا به اسهال مسافرتي را (%3/29) در مقايسه با گروه کنترل (%5/39) كاهش داد.

در مطالعه ي ديگري از ساكارومايسس بولاردي (S. boulardii) استفاده شد. نتايج حاصل از اين بررسي پيشنهاد كرد كه اين مخمر در يك روش وابسته به دوز، حجم اسهال را به صورت قابل توجهي كاهش مي دهد.

 

اسهال وابسته به آنتي بيوتيك ها (AAD)

ايجاد اسهال خفيف يا شديد از شايع ترين اثرات جانبي درمان آنتي بيوتيكي است. كلستريديوم ديفيسل يك عامل مهم است، اگرچه ممكن است اسهال، به تغييرات عمومي در ميكروفلور روده اي مرتبط باشد . در واقع تغيير در ميكروفلور ممكن است ظهور گونه هاي مقاوم و حداقل يك سوم از اسهال هاي وابسته به آنتي بيوتيك ناشي از كلستريديوم ديفيسل (C. difficile) را تشديد كند. بررسي سيستماتيك تست هاي كنترل شده ي تصادفي (RCTs)، شواهدي را در مورد تاثير سودمند لاكتوباسيلوس GG، ساكارومايسس بولاردي و تركيب بيفيدوباكتريوم لاكتيس (B. lactic) و استرپتوكوكوس ترموفيلوس (S. thermophilus) در جلوگيري از اسهال مرتبط با آنتي بيوتيك فراهم كرده است. بررسي جديد Cochrane از 10 تست كنترل شده تصادفي در 1015 كودك درمان شده و 971 كودك شاهد، كاهش قابل توجهي در شيوع AAD گزارش داد كه تاييد كننده تاثير LGG و S. bulardii است. آناليزهاي زير گروهي نيز شواهدي را فراهم كرد كه طبق آن ممكن است علت مشاهده نتايج متفاوت آماري و باليني، دوز پروبيوتيك باشد. از 8 بررسي كه مقدار مصرف را مشخص كرد، 5 بررسي در كودكاني كه 10-5 بيليون باكتري يا مخمر در روز دريافت كردند نشان داد كه پروبيوتيك ها اثرات پيشگيرانه دارند در حالي كه مجموع نتايج حاصل از 3 بررسي با مصرف كمتر از 5 بيليون واحد تشكيل دهنده كلني (CFU) باكتري يا مخمر در روز، چشمگير نبود. اخيرا يك بررسي نشان داد كه LGG و S. boulardii ممكن است در درمان يا پيشگيري از عود اسهال مرتبط با كلستريديوم ديفيسل مفيد باشد. با اين وجود تفاوت در مطالعات باعث مي شود كه رسيدن به نتايج مشخص دشوار شود.

 

 

اسهال وابسته به درمان غير آنتي بيوتيكي:

داروها و ساير درمان هاي مورد استفاده براي بيماري هاي عفوني نظير سرطان ممكن است سبب بروز اسهال شوند. استفاده از  پروبيوتيك ها براي پيشگيري از اسهال ياتروژنيك كه مرتبط با سميت درمان مي باشد، حوزه جديد كاربرد اين تركيبات است. باكتري هاي توليد كننده لاكتيك اسيد، خطر اسهال ناشي از پرتو درماني را كاهش مي دهد. در 500 بيمار كه تحت كنترل قرار داشتند و پس از عمل جراحي پرتو درماني انجام دادند، مصرف پروبيوتيك VSL#3 ( مخلوطي از 4 گونه لاكتوباسيل ها، 3 گونه ي بيفيدوباكترها و استرپتوكوكوس ترموفيلوس) شيوع التهاب روده اي مرتبط با پرتو درماني را كاهش داد. كشف شده كه برخي از گونه هاي پروبيوتيك مي توانند در مورد داروهاي ضد سرطاني كه محرك اسهال هستند، مفيد باشند؛ براي مثال VSL#3 ، از اسهال مرتبط با داروي ايرينوتكان ( در موش ها ) جلوگيري كرد و LGG فراواني اسهال شديد حاصل از شيمي درماني را كاهش داد

فاژ نمایی

 

فاژ نمایی ، کاربردی ترین و عملی ترین روش ترکیبی برای تولید کتابخانه های پپتیدی به شمار می رود. این تکنیک تاثیر بسزایی در اکتشافات انجام شده در زمینه  ایمونولوژی ، زیست شناسی سلولی و داروسازی دارد. باکتریوفاژها اکثرا در تکنیک فاژ نمایی استفاده می شوند.     Smithو همکاران در سال 1985 این تکنیک را بنا نهادند. فاژنمایی اجازه ارائه پپتید های بزرگ و کتابخانه های پروتئینی در سطح فاژ های رشته ای را می دهد که منجر به انتخاب پپتید ها و پروتئین ها شامل آنتی بادی ها با تمایل بالا ، برای اتصال به اهداف مورد نظر می شود. در این روش ، واحد های پپتید اگزوژن را به یک محل در ژنوم پروتئین کپسید فاژ متصل می کنند ، این پپتید های اگزوژن در سطح فاژ به صورت یک محصول ترکیب شده با پروتئین های پوششی فاژ بیان می شوند.

اصول فاژ نمایی:

تهیه ژن مورد  نظر

ورود ژن مورد نظر به ژنوم فاژ و ایجاد فاژ نوترکیب

ورود فاژ نوترکیب به باکتری میزبان

بیان ژن مورد نظر و ایجاد پروتئین پوششی نوترکیب

بیان پروتئین مورد نظر در سطح پوششی فاژ نوترکیب

جستجوی فاژ های نوترکیب از میان کتابخانه فاژی می باشد که معمولا انتخاب ، تمایلی صورت می گیرد. روش اصلی برای انتخاب تمایلی کتابخانه های فاژی biopanning یا شستشو وغربالگر زیستی نامیده می شود. در این روش گیرنده مورد نظر به یک فاز جامد چسبانده می شوند وکتابخانه فاژی در حالت محلول با فاز جامد تماس داده می شود تا امکان اتصال گیرنده تثبیت شده به پپتید خاص فراهم شود ، فاژ هایی که پپتید تمایل اتصال به گیرنده را نمایش می دهند به گیرنده تثبیت شده در سطح متصل می گردند ، چند مرحله شستشو با بافر برای حذف پپتید های فاژی متصل نشده انجام می گیرد. فاژهای نوترکیب با قابلیت عفونت زایی  بدین ترتیب ازدیاد می یابند. تکرار این عملیات برای چند دور ، فاژهایی را در اختیار قرار می دهد که تمایل بالایی برای گیرنده مورد نظر دارند.

کاربرد های فاژ نمایی :

تکنیک فاژنمایی یک آشکار سازی به واسطه فاژ می باشد که برای انتخاب یک نوع کد ، به لیگاند مورد نظر متصل می شود و در میان کتابخانه های بزرگ ژنومی مورد استفاده قرار می گیرد. معمول ترین آنها ، شامل کتابخانه های آنتی بادی و پپتیدی است. کتابخانه های پپتیدی عمدتا برای تعیین محل های خاصی از پروتئین که به پروتئین های سیگنالی سلول متصل می شوند یا برای انتخاب محل هایی از پروتئین که نقش رسپتور هورمون های پپتیدی را بازی می کنند مورد استفاده قرار می گیرند .کتابخانه های آنتی بادی برای انتخاب آنتی بادی های مونوکلونال نوترکیب که به اهداف درمانی نظیر آنتی ژن های موجود بر روی سطح سلول های سرطانی متصل می شوند مورد استفاده قرار می گیرند.

این تکنیک دارای قابلیت بسیاری است به همین دلیل از ابتدای ایجاد آن به سرعت در زمینه های علوم زیستی به کار گرفته شد و راه خود را در سایر زمینه هایی که به بر هم کنش پروب _ لیگاند احتیاج داشتند نیز باز نمود .برای مثال امروزه براساس این روش ،پپتیدهایی ساخته شده اند که می توانند به طلا یا نقره  و یا شکل کریستالی خاصی از یک عنصر متصل شوند. از کاربرد های مهم تکنیک فاژنمایی می توان به ایجاد کتابخانه های پپتیدی با استفاده از بافت های هدف، بررسی و شناخت درون واکنش های پروتئین_ پروتئین ، جداسازی آنتی بادی با میل ترکیبی بالاو نقشه اپی توپ آنتی بادی های مونوکلونال اشاره نمود. در حال حاضر روشی که برای ساخت آنتی بادی ها در آزمایشگاه به کار می رود ، ساخت آنتی بادی توسط فاژ می باشد که عموما از فاژ رشته ای M13 استفاده می شود

جدول: پپتید های باخاصیت درمانی ، شناسایی شده بوسیله فاژنمایی      

توالی بهبود یافته فاژ

ارگانل/ بافت/ مولکول

VVISYSMPD

αvβ5 Integrin

CNGRCVSGCAGRC

Aminopeptidase N

CGFECVRQCPERC

Mouse lung

CSSRLDAC

Mouse brain

CLPVASC

Mouse kidney

CSCFRDVCC

Mouse retina

SWCEPGWCR

Mouse pancreas

CVALCREACGEGC

Mouse skin

CKGGRAKDC

Mouse white fat

TPKTSVT

Mouse placenta

CGRRAGGSC

Human prostate

Single letter abbreviations of amino acids: A = Ala; C = Cys; D = Asp;

E = Glu; F = Phe; G = Gly; H = His; I = Ile; K = Lys; L = Leu; M = Met;

N = Asp; P = Pro; Q = Gln; R = Arg; S = Ser; T - Thr; V = Val; W = Trp;

Y = Tyr.

آنتی بیوتیک


کشف اولین آنتی بیوتیک:

استفاده از پنی سیلین و دیگر آنتی بیوتیک ها از سال 1940 ، انقلابی در علم پزشکی بود، زیرا این ترکیبات قادر به مهار بسیاری از میکروارگانیسم های بیماری زا بودند.

 الکساندر فلمینگ میکروبیولوژیست، در بیمارستانی در لندن در اواخر سال 1920 مشغول مطالعه روی پاتوژن مهم انسانی یعنی استافیلوکوکوس اورئوس بود که متوجه شد، رشد این باکتری بیماری زا در محیط کشت توسط کپکی که امرزوزه پنی سلیوم نوتاتوم نامیده می شود ، مهار شد.

 پس از این کشف فلمینگ متوجه شد، عصاره حاصل از این کپک قادر است از رشد بسیاری از باکتری های بیماری زا جلوگیری کند. در سال 1938 سه تن از دانشمندان انگلیسی برای تولید بیشتر پنی سلین شروع به کار کردند که با وجود جنگ جهانی دوم و حمله آلمان به انگلستان ادامه پروژه به سختی انجام می شد و سرانجام با سفر Florey و Heatley به ایالات متحده در سال 1944 با توسعه محیط کشت، بهبودی نژاد های قارچی ، پنی سیلین به میزان بیشتری بدست آمد. اولین استفاده پنی سیلین در ایالات متحده روی خانوم جوانی به نام Anne Miller که دارای عفونت شدید استرپتوکوکی بود ، انجام شد. او بیش از یک ماه با تب بالا در بیمارستان بستری بود و شرایطش پیوسته وخیم تر می شد. در این بیمارستان به بیمار هر 4 ساعت پنی سیلین داده شد و سرانجام بیمار بهبود پیدا کرد و بیش از 50 سال به زندگی ادامه داد و سر انجام در سال 1999 تسلیم مرگ شد. این در حالی بود که بدون پنی سلین او در سال 1942 بخاطر بیماری از بین می رفت. پس از این پنی سیلین بطور وسیعی برای درمان استفاده شد و سالیانه مقاومت های آنتی بیوتیکی ناشی از مصرف آن نیز توسط باکتری ها افزایش پیدا کرد.

انواع آنتی بیوتیک ها:

آنتی بیوتیک ها دارو های شگفت انگیزی هستند که بیش از صد ها عفونت را در روز بهبود می بخشند. آنتی بیوتیک ها مولکول های کوچکی هستند که معمولا بوسیله باکتری ها ، قارچ ها تولید می شوند و عوامل باکتریایی مضر را بدون آسیب زدن به شخص یا حیوان نابود می کنند. آنتی بیوتیک ها بصورت شیمیایی و طبیعی سنتز می شوند. آنتی بیوتیک ها از ترکیبات آنتی سپتیک(مثل دترجنت ها که ترکیبات شیمیایی ضد باکتریایی بوده و روی پوست کاربرد دارند) ، ترکیبات ضد عفونی کننده(مثل سفید کننده ها که ترکیبات ضد باکتریایی قوی هستند که برای پاکسازی سطوح استفاده می شوند) و ترکیبات ضد قارچی و ضد ویروسی متمایز هستند. آنتی بیوتیک ها تنها بر باکتری ها موثرند.

آنتی بیوتیک ها به شکل های مختلفی طبقه بندی می شوند.

1. بر اساس نوع اثر گذاری بر ساختار باکتری:

بر اساس نوع اثرگذاری ، آنتی بیوتیک ها به گرو ههای زیر تقسیم می شوند.

مهار کننده های سنتز دیواره سلولی: مثل دارو های بتا لاکتام

مهار کننده های سنتز پروتئین: مثل کلرامفیکل ، تتراسایکلین ، آمینوگلیکوزید ، ماکرولید ها، استرپتوگرامین ها

مهار کننده های عملکرد غشای سلولی: مثل نووبیوسین

مهار کننده های سنتز اسید نوکلئیک: مثل کینولون ها ، ریفامپین

2. بر اساس شکل و ساختار شیمیایی:

بر اساس شکل و ساختار ، آنتی بیوتیک ها به گرو ههای زیر تقسیم می شوند.

 بتا لاکتام ها: مثل پنی سیلین ، سفالوسپورین ،کارپاپنم ، مونوباکتام ها و ساختار های اصلاح شده آنها مثل آمپی سیلین ، آموکسی سیلین ، متی سیلین.

تتراسایکلین ها: مثل اکسی سایکلین ، دکسی سایکلین ، مینو سایکلین و تتراسایکلین

آمینوگلیکوزید: مثل استرپتو مایسن ، جنتا مایسین و کانامایسین.......

ماکرولید ها: مثل اریترومایسین ،آزیترومایسین وکلاریترومایسن

کینولون ها: مثل نالیدیکسیک اسید ، سیپروفلاکسیسن و گاتی فلاکسیسین

دیگر آنتی بیوتیک ها نیز شامل ریفامپین و کلرامفنیکل ، استرپتوگرامین ها و پلی میکسین هستند.

مقاومت آنتی بیوتیکی  باکتری ها:

 مقاومت های آنتی بیوتیکی بطور گسترده در حال پیشرفت است. مقاومت های آنتی بیوتیکی خیلی زود بعد از کشف اولین آنتی بیوتیک مشاهده شد. آلکساندر فلمینگ در سال 1929مشاهده نمود برخی باکتری ها مثل اشرشیا کولای در برابر پنی سیلین از خود مقاومت نشان می دهند. در سال 1940 ادوارد آبراهام و ارنست چین وجود نوعی آنزیم که تخریب کننده پنی سیلین بود را در باکتری اشرشیا کولای شناسایی کردند.

علت اولین گزارش مقاومت آنتی بیوتیکی ، تولید نوعی آنزیمی توسط باکتری هایی بود که سبب غیر فعال کردن آنتی بیوتیک می شدند. از آن زمان تعداد نژاد های باکتریایی تولید کننده آنزیم های غیر فعال کننده آنتی بیوتیک افزایش یافته است. پنی سیلین آنتی بیوتیکی از گروه بتا لاکتام است که شامل حلقه فعال مشخصی است که برای فعالیت آنتی بیوتیک ضروری است. آنزیمی که بتا لاکتاماز نامیده می شود سبب خارج کردن حلقه آنتی بیوتیکی شده و آن را ناقص می کنند. بیش از 80 درصد باکتری های به پنی سیلین مقاومت نشان داده اند که علت آن بدست آوردن ژن تولید کننده بتا لاکتاماز است. چندین استراتژی برای غلبه بر مقاومت های آنتی بیوتیکی در حال توسعه است. تولید پنی سیلین های جدید که در برابر خرابی ها توسط انواع بتالاکتاماز ها مقاوم  بوده و تولید مخلوطی از پنی سیلین و یک مهار کننده بتالاکتاماز که Augmentin مثالی از این نوع آنتی بیوتیک است و مخلوطی از آمپی سیلین و کلاونیک اسید به همراه یک مهار کننده بتا لاکتاماز است. استرپتومایسین متعلق به گروه آمینوگلیکوزید ها است و بصورت گسترده برای درمان عفونت ها به کار می رود. این آنتی بیوتیک سبب مهار پروتئین سازی و مرگ سلول می شود. از نظر ساختار شامل گروههای قندی است که با بازوهایی شیمیایی به هم متصلند. مکانسیم مقاومت باکتری ها در برابر استرپتو مایسین و آنتی بیوتیک های مشابه اضافه شدن یک گروه شیمیایی به این بازوی متصل دهنده است و بدین ترتیب از اتصال آنتی بیوتیک به ریبوزوم جلوگیری می شود و آنتی بیوتیک غیر فعال می گردد. یکی دیگر از عوامل مهم مقاومت آنتی بیوتیکی تغییر در سلول هدف است، این اتفاق به دو صورت انجام می شود. 1. ایجاد موتاسیون در ژن کد کننده سلول هدف آنتی بیوتیکی. 2. ایجاد آنزیم شیمیای بعنوان هدف آنتی بیوتیک.

بعنوان مثال پنی سیلین و دارو های مرتبط به پروتئین های تولید کننده دیواره سلولی متصل می شوند و تشکیل دیواره سلولی را مختل می کنند. موتاسیون در این دیواره می تواند از اتصال پنی سیلین و آنتی بیوتیک های هم خانواده آن به پروتئین جلوگیری کند. همچنین بسیاری از میکروارگانیسم ها مقاوم به اریترومایسین ، استرپتومایسین و استرپتو گرامسین گیرنده های روی ریبوزوم خود دارند که از متیلاسیون RNA ریبوزومی ناشی می شود. بیماری سل یکی از  مهم ترین عوامل اصلی مرگ و میر در دنیای امروز است. امروزه سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مقاوم به دارو ( DR-TB ) و یا مقاوم به چندین دارو ( MDR-TB ) به علت ناکافی بودن برنامه های کنترل سل و استفاده نامنظم از داروهای ضد سلی در حال افزایش است. سل موجب مرگ حدود 2 میلیون نفر در دنیا می شود و اکثر این موارد در کشورهای در حال توسعه یا عقب مانده اتفاق می افتد.

فهرست کلی ژن هایی که موتاسیون در آنها باعث مقاومت به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس خواهند شد ، شامل موارد زیر است:

1) سیکوسرین : alrA

2) فلوروکینولون : par + gyrA

3) ماکرولیدها : RNA  ریبوزومی  23s

4) ریفامپین :   rpoB

5) استرپتومایسین : (rrs)  RNA ریبوزومی  16s + (rpsl) s12

6) اتامبوتول :   embR  ,  embA  ,  embB

7) ایزونیازید :  KatG , furA , inhA , KasA , Rvo340 , iniB , iniA

iniC , efpA ,ndh , OxyR , ahPC intergenic regioh mab – inhA promoter

ونکومایسین آنتی بیوتیکی است که دیواره سلولی باکتری را هدف قرار می دهد. این آنتی بیوتیک به بخشی از دیواره که D- آلانین - D- آلانین(دوآمینو اسید غیر معمول) نامیده می شود متصل شده و جلوی سنتز دیواره سلولی را می گیرد. سلول های مقاوم به ونکومایسین به 5 ژن برای ایجاد مقاومت نیازمندند. این 5 ژن در حضور ونکومایسین تولید نوعی پروتئین می کنند که نوعی دیواره سلولی جدید را مونتاژ می کنند. مکانیسم دیگری از مقاومت ، تغییر نفوذ پذیری پمپ های پروتئنی غشای سلولی میکروارگانیسم ها است. مقاومت در برابر تتراسایکلین ها و پلی میکسین ها نمونه ای از این مقاومت محسوب می شوند. باکتر های مقاوم به سولفونامید هم با تغییر مسیر متابولیسم خود سبب مهار دارو می شوند.

بیوسورفکتانت ها

بیوسورفکتانت ها :

بیوسورفکتانت ها ترکیبات آلی تولید شده توسط میکروارگانیسم ها هستند که دارای دو بخش هیدوفوب(آب گریز) و هیدروفیل(آب دوست) هستند و می توانند کشش سطحی و بین سطحی بین مایعات را کاهش دهند و با تشکیل میکروامولسیون ، هیدروکربن های نامحلول را در خود حل کنند. در ابتدا بیوسورفکتانت ها با انحلال هیدروکربن ها در سال 1960 مورد توجه قرار گرفتند و هر ساله کاربرد های آنها مخصوصا در زمینه های نفتی ، غذایی و دارویی بیشتر توسعه یافت. بیوسورفکتانت ها می توانند جایگزین مناسبی برای سورفکتانت های شیمیایی (sulphate acid esters carboxylates, sulphonates,) باشند و با شناخت ساختمان بیوسورفکتانت ها امکان تولید شیمیایی آنها نیز میسر شده است. مهم ترین ویژگی بیوسورفکتانت ها سمیت پایین و تجزیه پذیری بالای آنها نسبت به سورفکتانت های سنتزی است.  Rhamnolipidsاز Pseudomonas aeruginosa ،surfactin از Bacillus subtilis ، emulsan از Acinetobacter calcoaceticus و sophorolipids  از Candida bombicola نمونه هایی از بیوسورفکتانت ها هستند.

انواع بیوسورفکتانت:

انواع مختلفی بیوسورفکتانت توسط میکروارگانیسم های مختلف تولید می شوند که برخی از آنها عبارتند از:

: Glycolipids بیوسورفکتانت با وزن مولکولی پایین و کربوئیدراتی متصل به یک زنجیره اسید چرب بلند یا اسید چرب هیدورکسیل است و مشهور ترین نوع بیوسورفکتانت محسوب می شود. Rhamnolipids ,  trehalolipids , sophorolipids از معروف ترین گلیکولپید ها هستند.

: Rhamnolipids این نوع گلیکولپید از یک یا دو مولکول رامنوز که به یک یا دو مولکول β-hydroxydecanoic acid  متصل می شود ، تشکیل شده است. باکتریPseudomonas aeruginosa این بیوسورفکتانت را تولید می کند.  Rhamnolipidsنقش مهمی را در پاکسازی آلودگی خاک ایفا می کنند.

: Trehalolipids چندین نوع از ساختمان گلیکولپید Trehalolipids گزارش شده است. جنس هایMycobacterium ، Nocardia ، Corynebacterium از مهمترین تولیدکنندگان این بیوسورفکتانت محسوب می شوند. Trehalolipidsهای تولیدی از میکروارگانیسم های مختلف در اندازه ، ساختار مایکولیک اسید و تعداد اتم های کربن با هم متفاوتند.

: Sophorolipids این گلیکولپید توسط مخمر هایی مثل  Torulopsis bombicola تولید می شود. Sophorolipid ها شامل  قند sophorose و اسید چرب هیدروکسیل هستند که توسط پیوند بتا گلیکوزیدی به هم متصل می شوند. دو نوع Sophorolipid یافت شده است. نوع اسیدیک که در آرایشگری ، ماسک صورت کاربرد داشته و خاصیت ضد شوره و باکتری کشی دارد. نوع لاکتونیک خاصیت آفت کشی داشتهو نسبت به نوع اسیدیک کاربرد تجاری بیشتری دارد.

: Lipopeptides and lipoproteinsلیپید های متصل به اسید چرب هستند. معروفترین  لیپوپپتید های  حلقوی، سورفکتین نامیده می شوند و توسط گونه های باسیلوس تولید می شود. شامل 7 آمینو اسید متصل به گروههای کربوکسیل و هیدروکسیل یک اسید 14 کربنه هستند. لیپوپپتید حلقوی سورفکتین به وسیله گونه باسیلوس سوبتلیس تولید می شود و از قوی ترین بیوسورفکتانت ها محسوب می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های سورفکتین توانایی آن در لیز اریتروسیت پستانداران است.

: Lichenysin از نظر ساختاری و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی شبیه به سورفکتین است و توسط گونه Bacillus licheniformis تولید می شود.

اسید های چرب ، فسفو لیپید و بیوسورفکتانت های پلی مریک نمونه های معروفی هستند که توسط باکتری ها و مخمر ها تولید می شوند.